خلاصه خبر: سومین نشست از سلسله نشست های تحول در دانشگاه؛ با عنوان «نقش پذیری و اثرگذاری دانشگاه در رشد و توسعه منطقه استقرار: تجربه های متاخر برنامه ریزی در کشور و مسیر آینده» 8 اسفند با حضور اساتید، پژوهشگران و دانشجویان در پژوهشکده اقتصاد برگزار شد.

در این نشست دکتر غلامرضا گرائی نژاد صاحب نظر در اقتصاد و برنامه ریزی آموزش با اشاره به این نکته که موضوع «نقش دانشگاه در توسعه منطقه استقرار خود» در آموزش عالی جهان نیز بحثی جدید است، گفت: حدود دو دهه است که آموزش عالی جهان پیرامون موضوع اثرگذاری دانشگاه در منطقه استقرار، به تحقیق پرداخته و این مبحث در یک دامنه وسیع تر با عنوان ارتباط دانشگاه با جامعه مطرح بوده است. اغلب بررسی های صورت گرفته در این خصوص از سال دو هزار میلادی به بعد انجام و الگو هایی نیز ارائه شده است.
وی افزود: برای دانشگاه چهار نقش و وظیفه شامل؛ تربیت نیروی انسانی متخصص، پیشبرد مرزهای دانش، ارتباط با جامعه و خدمات رسانی، ارتقاء فرهنگی جامعه تعریف شده است. بحث ارتباط دانشگاه با جغرافیای منطقه ای یک بحث جدید است و می توان این بحث را زیر مجموعه ای از ارتباط دانشگاه با جامعه قلمداد کرد. ارتباط دانشگاه با منطقه استقرار، با تأثیر از تحولات پیرامونی  خود، در برخی دوران مهم و حائز اهمیت می شود.
دکتر گرائی نژاد ادامه داد: در ایران استان به عنوان منطقه استقرار دانشگاه مطرح است و در اسناد بالادستی اقدامات و تصمیم گیری هایی برای ساماندهی نظام آموزش عالی در سطح استان مانند تمرکززدایی، متناسب سازی رشته های دانشگاه با جامعه و نیازهای آن، همکاری سه جانبه دانشگاه، صنعت و دولت در سطح استان، اصلاح برنامه های آموزش عالی برای انطباق با نیازهای بازار کار و...صورت گرفته و در واقع ارتباط اندک بین آموزش دانشگاهی و زیست بوم منطقه ای بر قرار بوده است.
وی با اشاره به برخی سندهای بالادستی مانند، سیاست های کلی علم و فناوری و سند ملی آمایش سرزمین یادآور شد: اسناد نشان می دهند که در اغلب موارد این سیاست های بالادستی هستند که دانشگاه را به سمت نیازهای منطقه ای سوق می دهند. بنابراین ارائه یک الگوی مفهومی که بتواند مسیر آینده را برای سیاست گذاران روشن کند، اهمیت دارد.
دکتر گرائی نژاد در ادامه پیشینه مطالعه در سطح نهاد های رسمی و ملی را در 4 مورد شامل؛ برنامه های پنج ساله توسعه، سازمان برنامه و بودجه، مؤسسه پژوهش برنامه ریزی آموزش عالی و مطالعات با عنوان آمایش ارائه کرد و گفت: مرور این اسناد نشان می دهد، جریان آمایش آموزش عالی ایران یک جریان رسمی، دستوری، با الگوهایی یکسان نگر و دارای فرایندی از بالا به پایین است که ما را از واقعیت های منطقه دور می کند. در بحث آمایش آموزش عالی رویکردهای یکسان نداریم و در این اسناد هماهنگی و انسجام دیده نمی شود. همچنین مبانی نظری قوی پشت اسناد وجود ندارد و با سیاست های دوگانه روبه رو هستیم.
استاد صاحب نظر در اقتصاد و برنامه ریزی آموزش در توضیح مبانی نظری به سه جنبه پرداخت و در نخستین مورد به بحث تحول و تغیرات دانشگاه در طول زمان اشاره کرد همچنین شکل گیری و سیر تحولات در دانشگاه های غرب را شرح داد.
دکتر گرائی نژاد افزود: دانشگاه نوین در ایران با دارالفنون در سال 1228 خورشیدی آغاز شد که از الگوهای فرانسوی آموزش عالی تبعیت می کرد. در سال 1312 خورشیدی دانش سرای عالی راه اندازی و پس از یکسال در 1313 دانشگاه تهران تأسیس شد. در سیر این تحول اثری از منطقه و نقش دانشگاه در آن به چشم نمی خورد.
وی اضافه کرد: دانشگاه در قلمرو جغرافیایی و پیوند آن با رشد و توسعه اقتصادی منطقه به سه گزینه ی سیاست، ابزار و مجری نیاز دارد. 'آموزش' حلقه اصلی مأموریت دانشگاه و 'بازار کار' به مثابه نهاد واسط و کاتالیزور اصلی در ارتباط دانشگاه و محیط است. بررسی تطابق یا عدم تطابق دانش آموختگان آموزش عالی با مشاغل خود نشان می دهد که توجه به بازار کار در ارتباط دانشگاه و محیط به عنوان نقش نهاد واسط، عدم تطابق را کاهش می دهد.
دکتر گرائی نژاد رویکرد تقاضای اجتماعی و رویکرد نیروی انسانی در ارتباط با بازار کار را با یکدیگر مقایسه کرد و گفت: این مقایسه نشان می دهد نظام آموزش عالی باید به سمت رویکرد تقاضای اجتماعی پیش برود و به آموزش از طریق نهاد بازار کار توجه کند.
در پایان نشست حاضرین در جلسه به بیان نظرات و سؤالات خود پرداختند.